27/8/09

19. Tulipáns e burbullas


Como veremos máis adiante, non aprendemos da historia, e consecuentecuentemente, tal e como dixo Karl Marx, estamos condenados a repetila, así que imos ir ó principio e facernos eco da historia contada en 1841 por Charles Mackay.

E para empezar a viaxe, imos ir a Holanda, onde en 1559, algo antes de iniciar o noso percorrido, chegan traídos desde Turquía os primeiros tulipáns. A finais de século, o cultivo deste bulbo xa se estendera polo país, en parte grazas á idoneidade dos terreos conquistados ó mar. O tulipán en estado natural non é moi atractivo, pero, debido a un virus (hoxe sábese que inoculado por un pulgón, en aquel momento un misterio), as flores adquirían multitude de novas e variadas cores.

Todo esto, unido á boa situación económica do país en aquel momento, fixo que a xente empezara a comprar os bulbos, creando un mercado sen garantía algunha arredor do tulipán, no que simplemente se especulaba coa súa cor e posible beleza, pero sen ter en conta a súa utilidade.

Ata aquí, poderiamos estar falando dunha moda pasaxeira, pero a partir de 1620, os prezos empezaron a subir, e subir, e subir...
O salario medio anual era duns 150 floríns, mentres que os prezos dos tulipáns non coñecían límites, en 1623 por un bulbo podíanse pagar facilmente 1000 floríns, chegando a alcanzarse por un bulbo da variedade Semper Augustus (o da imaxe) o desorbitante prezo de 5500 floríns.

Ó respecto desta variedade conta Charles Mackay, a anécdota dun mariñeiro que, famento, confundiu un destes bulbos cunha cebola e antes de que o dono, que viña de pagar por el uns 3000 floríns, se percatase, o bulbo xa estaba no estómago do pobre mariñeiro, que inmediatamente foi detido e condenado a seis meses de cárcere (é de esperar que polo menos alí estaría alimentado).

Pero como tódolos contos, chega o final, así que despois da subida final de prezos provocada pola peste bubónica (fixo escasear a man de obra), o día 6 de febreiro de 1637, despois da venda o día anterior de 99 bulbos por 90000 floríns, sucedeu o inaudito: unha poxa por medio quilo de tulipáns con un prezo de saída, ata entonces ridículo, de 1250 floríns, quedou deserta.

A burbulla rebentara, o pánico tomou posicións vendedoras nos mercados e pasou o que era previsible, as hipotecas sobre casas, contratos de traballo gratis durante quince anos, e todo tipo de desvaríos financeiros xurdidos da necesidade da dar entrada a todo a xente no mercado, rica ou pobre, caeron na ruína. Como consecuencia, Holanda, ata aquel momento a máis próspera economía europea, e polo tanto mundial, acababa de quebrar e entrar nunha profunda depresión; os seus habitantes podían adornar as súas roupas con fermosas flores para os paseos por diante das casas que xa non eran súas.

Tal vez, se cambiamos datas, países e tulipáns por, por exemplo, ladrillos, tal vez non nos custe moito poñernos en situación. Comunistas ou non, hai que darlle a razón a Marx e apañar a labazada que nos da a historia. Se buscamos na rede veremos que non son os dous únicos casos, pero parece que estamos condenados a caer unha e outra vez, como émulos de Sísifo.

Recomendacións:
  • Se a alguén lle resulta moi árido ler todo o anterior, pode ver un bonito documental da Canle de Historia, no cal conta o fenómeno da Tulipomanía.
  • Unha divertida visión de Siniestro Total sobre a economía, o seu tema "Superávit", do seu segundo disco "El regreso". O tema é unha versión de "Go and get it" do grupo holandés, como non podía ser de outra forma, Gruppo Sportivo.

No hay comentarios: