157. Mellor vivo que morto

“Sí. Me alegra que ya no esté muerta. Estar muerto es mucho peor que estar vivo. Cuando estás muerto no puedes hacer las cosas guays que puedes hacer cuando estás vivo. Tú y yo podemos hacer cosas guays porque estamos vivos, no estamos muertos, estamos vivos. Si estuviéramos muertos no podríamos hacer todas las cosas guays que hacemos porque estamos vivos. Los muertos no pueden hacer cosas guays, sólo los vivos pueden hacen cosas guays porque están vivos y hay que estar vivo para hacer cosas guays. Tienes que estar vivo. Sí, a veces cuando estás vivo también te pasan cosas malas, a veces puedes tener accidentes de coche o torcerte un tobillo e incluso golpearte en el dedo gordo del pie, así que estar vivo es difícil también. De todos modos, creo que es mejor que estar muerto.”

(Me llamo Earl, 1ª temporada, cap. 5)

Aquí queda o monólogo final dun capítulo desta divertida serie, e tomando tan elevado discurso como referencia, mando un saúdo ós que vos tomades un rato en ler este blog que espero siga vivo para o 2010, porque estar vivo é mellor que estar morto e poderanse contar cousas guais no blog que o blog non podería contar se estivera morto. Queda claro, non?

Pois iso, feliz 2010 e vémonos en Al plato volverás...!

151. Mozart e os dereitos de autor

(Historia sacada dun artigo de Enric González, xenial como a maioría dos que escribe, da igual que sexa sobre cidades, sobre fútbol ou outros temas, en El País do 6 de novembro, cito, non plaxio. Por certo, o seguinte enlace conta a non menos vergoñenta historia da censura sufrida por González en El País, premiado posteriormente con un traslado como corresponsal a Xerusalén).

Conta o autor que a nosa ministra de Cultura, non citarei o seu nome por respecto á Rede, no medio da polémica sobre os dereitos de autor, a Innomeable Sociedade, e temas similares non tivo nada mellor que declarar que: "Si los hubiera tenido, él y su familia habrían vivido mejor y él habría sido más libre para crear", referíndose a Mozart e ós dereitos de autor. Mentira, mentira e máis mentira, o que pasou e a ministra (ou os seus asesores) (*) non tiveron a ben ilustrarnos é que Mozart despilfarrou mares de cartos, o que o levou a rematar os seus días arruinado e enterrado nunha fosa común.

Outra cousa, non popular pero si coñecida, so hai que buscar en Google "Mozart plagio" e aparece moi rápido, é a historia do plaxio de Mozart, que ven a ser a que paso a contar. Máis ou menos en 1638, Gregorio Allegri compuxo unha musicalización do Salmo 51, tamén coñecido polas súas primeiras palabras en latín "Miserere mei, Deus" (aí podemos escoitalo), obra que só se podía escoitar na Capela Sixtina, sendo os Papas propietarios da obra e penando a súa execución fóra do recinto coa excomunión, pena que tamén se reservaba para aquel que se atrevera a publicala. (Soa igual que as ameazas da Innomeable Sociedade, verdade?).

Da obra só existían tres copias, unha en poder do rei de Portugal, outra do emperador do Sacro Imperio e outra en mans dun músico franciscano, o padre Martini. En 1770, un imberbe Mozart de 14 anos, a estas alturas, xa unha celebridade, visitou Roma e escoitou a interpretación da obra, obra que foi transcrita de memoria a partitura escrita, todo isto escoitándoa unha soa vez, mostra do xenio do compositor, facendo correccións menores nunha segunda ocasión. Enterado o Papa Clemente XIV do feito, actuou en consecuencia e non só non excomungou a Mozart, senón que ademais investiuno Cabaleiro da Orde da Espora de Ouro, o que supuxo un recoñecemento oficial de gran importancia para o xenio austríaco. (Curioso proceder o de mirar para outro lado á hora de aplicar as normas, outra mostra dos paralelismos coa actualidade, neste caso na Igrexa Católica. Posiblemente a Innomeable Sociedade tería queimado por herexe a Mozart). Mozart regallou a súa copia ó historiador Charles Burney, que a publicou en 1771 en londres e a partir de aquí foi difundida por toda Europa, destrozando o segredo papal.

Aquí introduzo unha reflexión persoal: É tan difícil atopar a alguén apropiado para o cargo de ministro/a de Cultura deste país? Salvo un par deles ós que non lles deixaron traballar e saíron pola porta de atrás do goberno, Semprún e Molina, mira que non nos leva tocado cada cousa que causa espanto, ver como exemplo a Esperanza Aguirre (pensar que este país tivo como responsable de tal área a semellante persoa da gañas de exiliarse a estudar tribos perdidas no corazón de África e non volver).

Recomendacións:

• Por se alguén se volve demasiado eclesiástico despois deste post, poñamos as cousas no seu sitio con un tema dos 80, "Quiero ser santa" de Parálisis Permanente, en versión actual do grupo Digital21. Tamén hai unha versión tenebrosa a cargo de Los Humillados.
• Para pechar o tema de forma sinistra, que mellor que o rock gótico de Bauhaus con este estremecedor tema, "Bela Lugosi's Dead", o seu primeiro single, de 1979.
  

149. Máis brillante que mil soles

Nestes tempos que corren vivimos incertidume polo futuro, a crise económica, a paz no mundo (con premio Nobel incluído para un home que ten o país metido en dúas guerras) e así podería seguir ata pechar o post, pero vou ir centrando o tema con unha das ameazas máis terroríficas e exóticas dos últimos anos: a aparición dun burato negro que faga desaparecer o noso planeta como consecuencia da temeridade dos experimentos no LHC. Ademais do improbable da situación, todos tranquilos, sería tan rápido que non nos daría tempo a darnos conta de que a Bola Azul se foi a tomar vento.

Despois de ler o enlace do parágrafo anterior, xa debemos saber algo sobre os aceleradores de partículas, pero, por se acaso, aí vai a explicación do que é un sincrotrón, un caso particular deste tipo de obras que combinan de forma asombrosa a Enxeñería e a Física. Alguén que sabía moi ben o que era este aparello, sen necesidade de ler este enlace, era, aínda é, estropeo o final, pero por unha boa causa, como dicía, era Anatoli Bugorski (ver a terrible foto). Ocorreu que un día que o noso triste protagonista de hoxe estaba traballando no Instituto de Física de Altas Enerxías (guau!, como se debe ligar dicindo que traballas nun sitio así) da pequena cidade de Protvino (menudo escudo ten a cidade!), na en aquel entonces Unión Soviética, ese día de 1978, detectouse un fallo no sincrotrón U-70, o maior acelerador de partículas da época, e mentres revisaba o mecanismo, Bugorski meteu a súa cabeza na parte do sincrotrón por onde circula o chorro de partículas, co infortunio de producirse nese momento un fallo nos sistemas de seguridade da máquina. (É mellor pensar que foi un fallo nos sistemas, só pensar que alguén que podía traballar en temas nucleares pulsou un botón que non debía sen darse conta produce escalofríos). A partir de aquí, Bugorski so lembra un tremendo flash que describe como os mil soles do título, é que non sentiu dor, feito sorprendente tendo en conta que acababa de ser atravesado seguindo a traxectoria da imaxe por un chorro de protóns dunha radiación aproximada de 2000 grays cando entrou pola cara e uns 3000 grays cando saíu pola parte de atrás da súa cabeza. Este dato tan impreciso carece de importancia desde o momento que podemos buscar e atopar que a dose letal de radiación está entre uns 5 e 6 grays.

Como sobreviviu Anatoli Bugorski a tan extraordinario accidente é un auténtico misterio, o que se sabe é que foi trasladado inmediatamente a un hospital de Moscú, onde os médicos e científicos da Unión Soviética se dispuxeron a esperar a súa inevitable morte e tomar notas de tódolos detalles do excepcional cadro clínico que se lles presentaba nas seguintes dúas ou tres semanas, tal era a esperanza de vida que lle concedían. Non só non morreu debido a este literal asado de cerebro, senón que a pesar de ter o lado esquerdo da cara queimado e graves danos neurolóxicos, Bugorski saíu adiante e seguiu traballando, e incluso completando dous anos máis tarde un doutorado en Filosofía, aínda que tamén con unha parálise facial na zona afectada debido á paulatina morte dos nervios. Os danos que conservou foron pequenas crises epilépticas, ademais de ocasionais espasmos graves e perdas de consciencia.

Sendo sometido a revisións periódicas un par de veces ó ano con outras vítimas de accidentes nucleares, os investigadores observaron un estraño fenómeno, a parte afectada da cara parecía terse detido no tempo, non se apreciaban rastros de avellentamento, mentres que no resto do organismo o tempo continuaba co seu curso normal. Finalmente, a mediados dos 90, con cincuenta anos, solicitou a baixa por incapacidade, para obter de forma gratuita a súa medicación, pero a nova Rusia non estaba para alegrías económicas, co cal chegou a pensar incluso en ofrecerse para ser investigado por médicos occidentais, pero non conseguiu xuntar os cartos necesarios para sair do país.

Resumindo, en palabras de Bugorski: "Este foi un test involuntario sobre a guerra con protóns" e chegando a un punto máis trascendente sobre a vida: "Estou sendo probado, a capacidade do ser humano para sobrevivir esta sendo posta a proba". No seu caso, podemos afirmar que a súa capacidade superou tódalas probas, salvo cousas raras que poidamos chegar a saber nun futuro, claro.

Recomendación:

Algo moi apropiado para as sensacións de Bugorski, o tema Time Stops do primeiro álbum do grupo Explosions in the Sky. Moi curiosa a historia que se conta no wikiartigo sobre a relación do grupo cos atentados do 11 de setembro de 2001 en Estados Unidos.

139. Goliat derrotado (outra vez máis)

Este Nadal ven de producirse un feito que indica a nova relevancia das redes sociais, se o ano anterior España marcou un fito histórico ó enviar a un non-cantante ó Festival de Eurovisión, este ano no Reino Unido, un grupo de Facebook acaba de conseguir impoñer a súa opinión fronte á da todopoderosa industria musical no tocante a saber cal é o single do Nadal neste país. En contra da opinión dun destes novos gurús do autobombo que se cren con dereito a decidir os nosos gustos, neste caso Simon Cowell, famoso por ser un dos xurados do Factor X británico, un grupo de Facebook fundado, entre outros, por un tal Jon Morter, propuxo a compra masiva dunha canción de 1992 como alternativa. A canción en cuestión, "Killing in the name" de Rage Against the Machine. Para máis detalles, podedes ver este artigo dun dos xornais ós que me nego a nomear (xa que cren no libre mercado, que paguen se queren publicidade).

Unha das cousas máis curiosas é que o ano pasado, fartos da imposición nas listas de bodrios prefabricados, xa o intentaron con Rick Astley (este enlace figura só a efecto ilustrativo), pero visto que o remedio podía ser demasiado perigoso, a xente preferíu deixar pasar a ocasión de darlle nos morros á industria. Parece ser que a proposta deste ano, que ten como estribillo un contundente "Fuck you, I won't do what you tell me" (*), moi apropiado para a ocasión, tivo mellor acollida, e tal vez a proposta de Cowell, un tal Joe McElderry cantando unha versión dun tema de Miley Cyrus (si, a pesada coñecida en todo o mundo como Hannah Montana), tal vez foi demasiado para a paciencia do público (aquí queda o vídeo da final do concurso, Alplatovolverás... fai isto novamente a efectos informativos, a liña editorial do blog opina que é máis empalagoso que tomar azucre en almíbar).

Resultado final en copias vendidas: RATM, 500000 - Joe McElderry, 450000. As masas falaron e por unha vez o Nadal vai ter un aspecto parecido ó da ilustración do post (**).

Notas:

(*) "F*d*te, non farei o que me dis"
(**) A foto corresponde ó Premio Pulitzer de 1963, instantánea tomada polo fotógrafo de The New York Times David Halberstam cando un monxe budista (tamén chamados bonzos) se queimou vivo en Saigón para protestar pola persecución á que estaban sendo sometidos por parte do goberno. O fotógrafo describe a escena: "Estaba vendo de novo o sinal, pero unha vez foi suficiente. As chamas estaban xurdindo dun ser humano; o seu corpo foi murchando lentamente, a súa cabeza ennegrecía. No aire había un olor a carne humana queimada; o home queimouse sorprendentemente rápido. Detrás de min puiden escoitar os saloucos dos vietnamitas que estaban agora na entrada. Estaba demasiado sorprendido para chorar, demasiado confundido para tomar notas ou facer preguntas, desconcertado incluso para pensar... Mientras se queimaba non moveu un músculo, non pronunciou un son, a súa calma exterior en agudo contraste coa xente que se lamentaba arredor del". Arrepiante!

(A imaxe percorreu o mundo, e da orixe á expresión queimarse ó bonzo).

Recomendación:

Eu tamén me sumo á iniciativa, pero co disco completo (do mesmo nome que o grupo), e para ver un pouco máis, aquí queda "Wake up", canción utilizada na banda sonora de The Matrix. E, de paso tamén aproveito para repetir algo xa dito desde este blog: "despertemos da burremia e mediocridade que nos rodea e digamos NON".

137. Escribindo un pouquiño cada día...

... pódese chegar a 15154 páxinas. Non se atopa á venda, ou polo menos non rebusquei o suficiente pola Rede como para atopalo, aínda que ben pensado, a ver quen se atreve a publicar "The Story of the Vivian Girls, in What is known as the Realms of the Unreal, of the Glandeco-Angelinnian War Storm, Caused by the Child Slave Rebellion" libro que ó traducir o título case me da para un post máis: "A historia das Vivians, no que se coñece como os Reinos do Irreal, sobre a Guerra-Tormenta Glandeco-Anxeliniana causada pola Rebelión dos Nenos Escravos". Este libro, que, insisto no tema, debe ter máis título que contido teñen algúns que pasaron polas miñas mans, é obra de Henry J. Darger, artista norteamericano do que, para os que non queiran molestarse en ler este interesante artigo de Agustín Fernández Mallo en El País, paso a contar a súa curiosa peripecia.

Nacido en 1892, en Brasil ou en Chicago (hai versións para tódolos gustos), foi internado nun orfanato católico en 1900 ó non poder o seu pai facerse cargo del, seguindo así o camiño dunha irmá que nacera cando el tiña catro anos e que foi entregada en adopción dado que a nai morreu no parto. Á morte do seu pai, en 1905, foi trasladado a un hospital psiquiátrico baixo o diagnóstico de "non ter o corazón no sitio adecuado", curioso cuadro clínico que presentou complicacións co síntoma "masturbación". Ante tales atencións médicas, non resulta raro que, tras varios intentos, Darger se fugara do psiquiátrico ós dezaseis anos, intentando buscar a seu pai, momento no que soubo que este levaba xa tres anos morto.

Empezou a buscarse a vida facendo pequenos traballos e empezando a desenvolver un patrón de comportamento fixo e invariable: asistía a misa unhas cinco veces diarias, recollía lixo polas rúas e pouco a pouco foi diminuíndo a súa relación co mundo que o rodeaba. E así desde 1930 ata 1973, cando o seu caseiro, á morte do artista, atopou no seu cuarto unha gran cantidade de acuarelas de gran formato, así como dúas novelas e un peculiar diario no que levaba metódicas anotacións diarias sobre os datos meteorolóxicos da cidade de Chicago nos dez últimos anos.

A primeira das obras, "A historia da miña vida", é un relato no que conta as súas frustracións infantís nas 206 primeiras páxinas, e de forma incriblemente meticulosa a devastación causada por un tornado nas 4672 páxinas seguintes. (Resulta desconcertante, non? Pois aínda estamos empezando...)

(Ilustración de "The Story of the Vivian Girls...")

Na súa magna obra (en tódolos sentidos) "The Story of...", libro escrito durante corenta anos e que seguramente faría as delicias dun exército de psicoanalistas, conta as aventuras das Vivians, un grupo de sete princesas que habitan o Cristiano Reino de Abbiennia, situado nun planeta xigante que orbita arredor da Terra, no cal apoian a rebelión contra un réxime de escravitude infantil imposto polos opresores glandelinianos, os cales van derrotando sucesivos levantamentos e matando ós nenos rebeldes, iso si, tras sometelos a horrendas torturas que son minuciosamente descritas polo autor, así como as paisaxes, uniformes e batallas que se suceden ó longo do libro, o cal, como non pode ser menos con tal extensión, ten dous finais, un no que as Vivians vencen e outro no cal son derrotadas definitivamente polos malvados glandelinianos. (Quen da máis?)

Aparte da extrema meticulosidade da narración, chaman a atención as brutais escenas de violencia, e máis as vítimas dela, os nenos. As interpretacións deste rasgo da obra, xunto coa representación irreal do sexo das figuras femininas fan pensar nunha serie de complexos (ou desexos) reprimidos desde a infancia, que segundo algúns autores pasan por dous puntos centrais: o impacto que causou nun xove Darger a historia do asasinato dunha nena de cinco anos, Elsie Paroubek, que aparece como personaxe da obra con outro nome (algún autor incluso insinúa a autoría do crime polo propio Darger), e por outra parte, a figura da irmá ausente, o que lle fixo desenvolver unha fobia patolóxica ás relacións sexuais coas mulleres por medo a cometer incesto cunha descoñecida que poidera rematar sendo a súa irma. Todo isto, tamizado polas súas estrictas crenzas relixiosas, contribuiu a formar o particular universo da novela.

Dada a dificultade de editar tan, por dicilo suavemente, singular obra, sempre nos queda a posibilidade de ver o orixinal en New York no American Folk Art Museum, onde ademais hai un centro de estudos adicado á obra de tan peculiar artista, obra que sobrevive, como en outros casos na historia como Max Brod con Kafka, grazas á negativa do depositario dos bens do finado a cumprir a súa vontade de destruila á súa morte.

Recomendación:

En homenaxe a este fascinante individuo toman o seu nome The Vivian Girls, banda de cancións aceleradas e breves, como mostra "When I'm gone". Ó contrario que o inspirador do seu nome, son tan breves como para sacar un disco de dez cancións que dura 21 minutos.

131. Discusións infinitas

Infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en infinitas discusións ata o infinito sobre o infinito discutindo infinitamente ata o infinito en... (Perigo, perigo!, que me derrapa o blog rumbo ó arte conceptual..., centrémonos xa!)

Igual que outras grandes persoas, Leopold Kronecker naceu un 7 de decembro, pero a pesar de tan notable efeméride, do que vai tratar este post e de outro matemático relacionado con el (ó seu pesar), Georg Cantor (ver foto), e da agria controversia que ambos sostiveron durante anos acerca do infinito (supoño que esto último era innecesario aclaralo, non?). Alumno de Kronecker, Cantor fixo tambalear os cimentos do establecido, principalmente por Gauss, vaca sagrada das Matemáticas alá onde as poida haber e ademais con razón, acerca da Teoría de Conxuntos, cando presentou as súas teorías, nas que o infinito deixaba de ser un concepto ideal e inalcanzable para converterse nun concepto con entidade propia, e para rematar a faena, en colaboración con Dedekind, establecer a Teoría dos Números Transfinitos, que, para coronar o alarde de iconoclastia, establece a existencia de máis de un infinito, en concreto infinitos números infinitos. (Soa curioso falar de "un infinito máis pequeno que outro", verdade?)

Toda esta serie de afirmacións só podían ser tomadas por alguén como Kronecker, home profundamente relixioso (soe pasar cos novos conversos, sexan cales sexan os bandos de orixe e o de destino), que afirmaba: "Deus fixo os números naturais, o resto é obra do home", pouco menos que como unha blasfemia. No sistema lóxico de Kronecker só cabían os razoamentos e construccións matemáticas con un número finito e perfectamente detallable de pasos, co cal todo o proposto por Cantor era como unha herexía, falando desde un punto de vista matemático.

Chegados aquí, un pequeno flashback sobre Cantor: a pesar da súa precocidade e xenialidade, con 15 anos e ás portas da universidade, o seu pai quixo que estudase Enxeñería e non Matemáticas, dado que éstas non lle parecían un modo proveitoso de gañarse o pan (poucos cambios en algo máis dun século). O xove Georg aceptou e estivo dous anos malgastando o seu talento por respecto a seu pai, o cal chegou á conclusión de estar arruinando a vocación do seu fillo e permitíu que estudase Matemáticas. De todas formas, o dano estaba feito e a semente da autodesconfianza coa conseguinte falta de seguridade en si mesmo por un excesivo respecto a figuras de autoridade que sería compañeira súa ata o fin dos seus días. (Fin do flashback).

O desencadeante da polémica foi o envío en 1877 dun artigo que Cantor enviou á revista Journal für die reine und angewandte Mathematik, prestixiosa revista matemática da que Kronecker era un dos seus editores, e que bloqueou a súa publicación ata o ano seguinte, despertando as sospeitas de Cantor, que xa empezaba a contar coa animadversión dunha boa parte dos matemáticos alemáns da época. Esta animadversión viña xa de 1874, ano no que na mesma revista que agora o boicoteaba publicou o seu primeiro traballo sobre a Teoría de Conxuntos no que rompía co establecido ata aquel momento. A partir de aquí, e estando na súa etapa de creatividade máxima, empezou unha encarnizada loita, na cal Cantor foi acosado con sutileza, impedíndolle alcanzar postos de relevancia en universidades, a súa aspiración era ser catedrático en Berlín, tendo que traballar como unha especie de profesor particular na universidade de Halle, unha institución de escasa relevancia académica.

A mediados de 1884, Cantor, posiblemente esgotado nerviosamente debido á frustración que lle provocaba o intenso traballo que estaba desenvolvendo intentando demostrar a veracidade ou falsidade da hipótese do continuo (traballo que, como Cohen demostrou anos máis tarde, foi en balde, xa que é indemostrable) e ós continuos ataques recibidos por parte de Kronecker e os seus partidarios, sufríu un colapso nervioso, primeiro dunha longa serie de episodios maníaco-depresivos que o foron afastando da actividade académica, chegando a extremos tan extravagantes como solicitar un posto de bibliotecario na mesma universidade, ou incluso, como cidadán nacido en Rusia, intentar entrar a formar parte do corpo diplomático da Rusia do zar Nicolás II.

A partir de aquí, os seus problemas de saúde mental foron aumentando, con longas hospitalizacións a partir de 1902, o que fixo que os seus traballos fosen avanzando a un ritmo totalmente irregular, de forma case ocasional, aínda que o relevo foi tomado por intelixencias a cabalo entre a as Matemáticas e a Filosofía da talla de Bertrand Russell, e sobre todo, David Hilbert, que pronunciou a famosa frase sobre os números transfinitos: "Ninguén nos expulsara do paraíso que Cantor creou para nós". Da mesma forma que Kronecker, xa morto a estas alturas, puxera a relixión dentro da súa análise do problema, Cantor chegou a crer que Deus lle transmitira a idea dos números transfinitos, pasando por unha fase na que filosofía, matemática e misticismo se mesturaban de forma confusa. E así, cada vez máis enfermo e con delirios matemáticos relixiosos ("Deus é a idea do infinito absoluto, inconcebible para a mente humana") morreu a principios de 1918 na mesma clínica psiquiátrica da que estivera entrando e saíndo nos derradeiros anos da súa vida.

Hoxe, os seus traballos, e os de Kronecker, para que negalo, son recoñecidos como clave para grandes avances na Matemática dos últimos cen anos e o paraíso infinito que Cantor creou segue a ser un lugar do que ninguén nos poderá expulsar nunca... ou ata que apareza outro xenio que o poña todo patas arriba, quen sabe?

Recomendacións:

• Con estruturas matemáticas e mencionando o segundo número infinito, o tema de Photek, do seu álbum Modus Operandi, Aleph 1.
• Para pechar o post, e pola simple razón de que me gusta e me apetece, un tema dos Pixies, grupo infinitamente curioso, igual que o estraño vídeo, Velouria, do seu excelente disco do ano 1994 Bossanova.
  

127. Nocilla (fin)

"Hay una historia real, además de muy significativa: un hombre regresa a la ciudad abandonada de Prípiat, en Chernóbil, tras haber huido 5 años atrás con el resto de la población, cuando ocurriera la explosión de la Central Nuclear, recorre las calles absolutamente vacías, los edificios en pie y en perfecto estado le van recordando la vida en esa ciudad, no en vano fue uno de los obreros que contribuyó, en la década de los 70, a su construcción, llega a su calle, busca las ventanas de su piso en el conjunto de bloques de edificios, observa las fachadas detenidamente un par de segundos, 7 segundos, 15 segundos, 1 minuto, y dice dirigiéndose a la cámara, No estoy seguro, no estoy seguro de que aquí estuviera mi casa, vuelve a detener la mirada en el bosque de ventanas e insiste, sin ya mirar a cámara, No lo sé, no lo sé, quizá sea ése, o aquel de allí, no lo sé, y este hombre ni llora ni muestra afectación alguna, ni siquiera perplejidad, ésta es una historia importante en lo que se refiere a la existencia de parecidos entre cosas,..."

Así comeza Nocilla Lab, terceira e última das novelas que forman o chamado Proyecto Nocilla de Agustín Fdez. Mallo e que veño comentando en posts anteriores deste blog. Ésta última é a que máis se afasta do concepto tradicional de novela, como o propio autor define, é un artefacto literario que, a diferencia dos dous anteriores, está configurado como unha estraña road-movie na cal a parella protagonista se desenvolve arredor do chamado Proxecto, algo que está flotando constantemente no ambiente pero non acabamos de visualizar. Unha palabra clave neste libro é autorreferencia, tanto na estrutura formal do libro, como no seu contido, aclarando o porque de cousas que aparecen nos dous libros anteriores da triloxía e facendo que a narración xogue co propio libro.

Neste libro, o autor vai facendo un autorretrato encuberto, así como unha declaración de intencións literarias, e desde o primeiro capítulo, no que os puntos non existen, ata os dous seguintes nos cales o xogo metaliterario vai aumentando paulatinamente a súa intensidade ata facerse multidisciplinar no seu sorprendente final, podemos disfrutar de algo distinto ó que nos atopamos habitualmente nos estantes das librerías, e que fai pensar que hai vida intelixente máis alá dos best-sellers.

Recomendacións:

• Ademais da recomendación de ler este libro, podemos adentrarnos en outros como os que se citan ó longo deste artefacto-novela, como por exemplo, do meu admirado Paul Auster, "La música del azar". 
• No blog do propio autor pode descargarse (libremente sen que a Innomeable Institución intente cobrar) unha poética filmada da triloxía, que serve para pechala e, de paso, para saber finalmente en que consiste o omnipresente Proxecto.
• "El ser humano desaparecerá. Más aún, es necesario aniquilarlo para pasar a un estado maquinal. En este estado, no habrá libertad individual, únicamente existirá la libertad colectiva. Tampoco habrá problemas porque cada hombre-máquina estará debidamente programado y todos seremos felices". Esta cita é de El Aviador Dro (y sus obreros especializados), a máis notable das escasas réplicas dignas que houbo en España ás primeiras oleadas de música eléctrónica procedentes de Europa, encabezadas por grupos como os alemáns Kraftwerk (prometo post exclusivo sobre eles). Este grupo, mencionado en Nocilla Lab (se queredes saber o porque de Nocilla, lede o primeiro libro dos tres), deixounos cancións de ambiente futurista, influidas polas vangardas de inicios do século XX, unha destas cancións, extraída do seu álbum de 1985 Cromosomas Salvajes, é "La ciudad en movimiento".
 

113. A cousa está que arde

Como o blog levaba uns días baixo mínimos de funcionamento e hoxe pola mañá atopeime nos xornais coas fotos dos 15 centímetros de neve en Pedrafita do Cebreiro, vou tratar de compensar esto e introducir algo de calor no post, en concreto, por baixo da terra, tal e como sucede en Centralia, nos Estados Unidos.

Para ir introducindo o tema, podemos ver este cartel no que se nos anuncian os posibles desastres que se nos poden presentar en tan curioso lugar: "Camiñar ou conducir nesta zona pode conducir a graves lesións ou á morte. Hai gases perigosos. O chan é propenso a afundimentos repentinos". O porque destas ameazas é o que figura enriba en vermello: MINA SUBTERRÁNEA ARDENDO. Efectivamente, en Centralia hai, mellor dito, había minas de carbón, que son as que deron orixe ó pobo alá por mediados do século XIX. Ditas minas duraron ata a década de 1960, cando as industrias as deixaron abandonadas polos seus escasos beneficios económicos. Unha destas minas abandonadas foi utilizada como basureiro local e en 1962, como soe suceder en todo caso desastroso que se precie, un incendio empezou no basureiro, e que, ó estar na mina de carbón, atopou un combustible abundante, e despois de varios intentos de apagalo, deixouse que seguira ardendo, confiando en que en algún momento se extinguiría por si mesmo debido á falta de material combustible. E ardeu durante os 60, os 70...

En 1979, o propietario dunha gasolineira, limpando os tanques, atopou de forma casual que a temperatura subterránea era duns 78º C, e en 1981, un rapaz caeu a un pozo que se abriu baixo os seus pés, sendo rescatado ileso, pero facendo ver ás autoridades a escalofriante conclusión: o lume seguira estendéndose a outras vetas de carbón polo subsolo da localidade, facendo que Centralia estivera realmente asentada sobre un inmenso braseiro subterráneo que levaba vinte anos ardendo e sen perspectivas de parar. (Á esquerda vemos unha foto da Ruta 61, unha estrada que pasa polo sudeste de Centralia, rota pola calor do carbón ardendo). Calcúlase que o lume da veta, duns 13 km, podería durar 250 anos máis, e hoxe en día só quedan alí 12 habitantes dos aproximadamente 1000 que había en 1984, cando o Goberno Federal facilitou axudas para que os veciños poideran establecerse en localidades próximas. A igrexa continúa aberta, con servizos regulares tódolos sábados pola noite, aínda que o pobo foi expropiado na súa totalidade e incluso borrado da lista oficial de pobos ó ser eliminado o seu código polo Servizo Postal. Curiosamente, os cemiterios están en bo estado. Os intrépidos (ou inconscientes) 12 residentes seguen na súa batalla legal co estado para quedarse no pobo a pesar de tódalas advertencias e perigos, e Centralia, ou o que dela queda é un estraño atractivo turístico do estado de Pennsylvania, no que podemos visitar Filadelfia, Pittsburgh, e algún outro lugar desastroso como Harrisburg (con accidente nuclear incluído).

Recomendacións:

• Se tedes curiosidades por sitios quentiños, podedes buscar imaxes do Pozo de Darvaza, en Turkmenistán, outro exemplo de alguén a que non lle saíron ben os cálculos, neste caso nunha prospección dun pozo de gas natural. Aquí vai un vídeo. Como curiosidade, parece que os lugareños lle chaman a Porta do Inferno. Por que será?
• Seguindo rumbo ó Inferno, que menos que AC/DC en directo co seu Highway to Hell.
 

109. Desconcerto

"... la idea me la dio un tipo que encontré un día en una estepa de Armenia, un país cercano a Rusia, un tipo que, por cierto, criaba cerdos en un edificio de 8 plantas únicamente con la idea de hacer una alfombra de pieles de cerdo que se extendiera desde la puerta de ese edificio hasta la zona de glaciares de Pakistán, quería matar así dos pájaros de un tiro: primero, con ese manto de piel preservar la temperatura del planeta, y segundo, evitar ataques de los turco-musulmanes, con la idea de que para éstos el cerdo es intocable y así ni se atreverían a pisar ese territorio cubierto de pieles de estos animales..."

"... De repente, un haz de llamaradas emergente del último piso le alcanzó la cara. En ese momento, enfrente, una de las gigantescas fotos que por todo Madrid anunciaban su libro también era alcanzada. Vio perfectamente cómo a aquel rostro que le sonreía se le quemaba la montura de las gafas mientras sentía que en su piel se derretía el plástico de las suyas."

(Nocilla Experience, caps. 106 e 108. Agustín Fernández Mallo)

Recomendacións:

• A segunda parte da triloxía de Fernández Mallo ofrécenos visións curiosas como a do home que quixo cociñar o horizonte, ou a dun pazo abandonado no medio da inmensidade en Rusia, adicado ó parchís, tanto a nivel de museo como de obxecto de estudio, no que un transistor recibe na soidade as emisións de Radio 5 Noticias. Un relato menos disperso que o anterior, pero ofrecendo desconcertantes mesturas entre a realidade e a ficción.
• Non menos desconcertante, o disco de 1971 "Faust", do grupo alemán do mesmo nome, aquí queda como mostra o tema "Why don't you eat carrots?".

107. Elgaland-Vargaland

Dentro do xa de por si fascinante mundo das micronacións, existe unha que destaca por riba das demais en canto a peculiaridade e, incluso, concepción filósófica: Os Reinos de Elgaland e Vargaland, tamén coñecidos polo seu acrónimo en sueco, KREV. Fundado, ou máis ben creado, en 1992 polos artistas suecos Leif Elggren e Carl Michael von Hausswolff, os cales, proclaman na Constitución, aparte da súa condición de reis, a ocupación e anexión dos seguintes territorios fronteirizos:

1. O Físico, formado por tódalas fronteiras do planeta, así como as augas non consideradas territoriais por ningún estado do planeta. Esto conforma tal parte física desta nación como un lugar inocupable, dado que calquera intento de ocupalo faría que as fronteiras cambiaran e deixaran de estar baixo o dominio dos ocupantes. E incluso, se tratamos de centrarnos exclusivamente no aspecto terrestre do estado, podemos ver que é o único estado que non ocupa dúas dimensións, xa que está formado por un conxunto de liñas sen superficie.

2. O Mental, formado por aqueles estados de fronteira entre aspectos da consciencia ou da conciencia, como poden ser soño/vixilia, transtornos mentais que fan que a mente oscile entre a consciencia plena e a evasión, as transicións a estados alterados como no consumo de drogas ou outro tipo de substancias como as utilizadas por chamáns ou feiticeiros. Incluso momentos tales como a evasión do entorno mediante métodos como escoitar música, ler un libro, experimentar dúbidas, e ata un orgasmo. Toda esta parte fai que todos nós, en algún momento, voluntariamente ou non, sexamos potenciais visitantes destes reinos.

3. O Dixital, no que se incluirían fallos e colapsos de discos duros, virus informáticos, e incluso unidades de soporte tales como cd's, dvd's ou pendrives como posibles zonas de transición. Este territorio complétase coa ocupación de ondas e frecuencias, así como das reaccións de fisión e fusión nucleares. E chega a enunciar como susceptible de ser anexionada á propia Internet, ou gran parte do Universo, sempre que alí se estea producindo algún cambio.

Repasando a Constitución, podemos profundizar nas peculiaridades desta micronación, desde o sistema político ata o prato e a bebida nacionais (respectivamente, artigos 1, 35 e 36).

E despois desto, só me queda facer a recomendación de hoxe e irme, paso previo e obrigado por Elgaland-Vargaland, territorio mental, a durmir. Saúdos.

Recomendación:

"Año 2054. Mis nietos están explorando el desván de mi casa. Descubren una carta fechada en el 2004 y un CD-ROM. La carta dice que ese disco CD-ROM que tienen entre sus manos contiene un documento en el que se da la clave para heredar mi fortuna. Mis nietos tienen una viva curiosidad por leer el CD, pero jamás han visto uno salvo en las viejas películas. Aun cuando localizaran un lector de discos adecuado ¿como lograrían hacer funcionar los programas necesarios para la interpretación del disco? ¿Como podrían leer mi anticuado documento digital? Dentro de 50 años lo único directamente legible será la carta.

JEFF ROTHENBERG"

Este texto que inclúo aquí é o capítulo 45 de "Nocilla Dream" de Agustín Fernández Mallo, libro que xa mencionei no post 89. Unha estraña novela na cal, sen unha liña argumental clara, vemos como se van entrelazando historias de personaxes sen conexión algunha, e no que mediante pequenas pinceladas en forma de capítulos imos descubrindo historias como a mencionada neste post sobre micronacións, ou outras tan cheas de cultura popular e fantasía como a morte definitiva dun suposto "Ché" Guevara aínda vivo hoxe no sur de Asia, ou a presencia de Michael Knight nunha gasolineira de Albacete desenvolvendo a súa permanente busca dos malos.

Un libro incapaz de deixar indiferente, e que aviso, buscando reseñas, están divididas a partes iguais entre a admiración e crítica feroz. No meu caso, inclínome polo primeiro grupo, dentro do sector fascinado. E ademais, coa sensación de ler algo que nos fai pensar, cousa moi de agradecer nesta sociedade que reborda burremia e mediocridade a mares.

103. O rato Pérez e a caixa de zapatos

O mundo académico, como ás veces pensan os nosos políticos, é un universo paralelo, pero que ó contrario do que nos podería explicar a Mecánica Cuántica por boca de Feynman, neste estraño universo os resultados non se rixen polo Cálculo de Probabilidades. Ou para ser exactos, si o fan, neste universo paralelo os sucesos coas máis remotas probabilidades teñen unha curiosa tendencia a ocorrer máis que os outros, ó contrario do que pasa no noso querido Mundo Real (*). Exemplos prácticos (e terroríficamente reais, sen adornos):

nº 1: A conversa que tivo lugar nun instituto onde o autor deste blog traballa baixo a súa identidade segreda.

- Ola, profe! Hoxe non trouxen os deberes feitos. (Onte e antonte tampouco...)

- E logo?

- E que fun ó dentista e non puiden facelos.

- Ah, vale! Pois atende e vaite fixando.

- E que fun quitar unha moa. Mira, téñoa aquí, queres vela? (Sacando da mochila un papeliño branco que contiña algo. Algo formado por óso e recuberto de esmalte? Emoción, intriga...)

- Mmmm. Pois non, non é necesario. (Estiven por dicir que si, a ver se ó resto lles daba algo...).

- Ah!

Neste punto houbo un intento de poñer racionalidade:

- A próxima vez, non fai falta, chega con un papeliño do dentista.

- Non, se foi idea de miña nai, que me dixo que a trouxera.

E como é lóxico, aquí rematou a conversa ante a perspectiva do inmenso fregado no que me podía meter con dicir só un infinitésimo do que me circulaba pola cabeza. (Segundo a Mecánica Cuántica, seguramente existe outro universo paralelo no cal lle pedín que nos ensinara a moa, tivo a ben entregarma e incluso me quedei con ela para logo facer tráfico de calcio e fósforo co rato Pérez. Aaarrghh!)

nº 2: Exame de xeometría

Pregunta: Unha caixa de zapatos mide 31 cm de longo, 18 cm de ancho e 12 cm de alto. É posible gardar no seu interior unha variña metálica ríxida de 40 cm de lonxitude?

Resposta: Si, se a dobras un pouco.

(Por se quedastes con algo de curiosidade, a resposta correcta é NON, pois a diagonal da caixa mide aproximadamente 37'8 cm, co cal non pode caber; nin ser dobrada, que é ríxida)

(*) Mundo Real: Lugar que os seres humanos deixan atrás cando entran por unha portas n-dimensionais invisibles que están situadas xusto no mesmo lugar que as portas dos centros académicos (en todas e sen excepcións). Para volver a el, tan so é necesario percorrer o camiño inverso cruzando as mesmas portas.

Hai seres, chamados profesores/as, que consiguen cruzar frecuentemente a ambos lados destas fronteiras cuánticas sen padecer grandes danos, aínda que esto último non está científicamente demostrado. Existe un segundo grupo de seres, chamados alumnos/as, que non só sobreviven sen problemas ó proceso, senón que incluso crean distorsións maiores das leis da natureza cando están situados ó outro lado.

Recomendacións:

• Todo o anterior fai lembrar a seguinte frase: "Vin cousas que vós non creríades: naves de ataque ardendo máis alá de Orión... Vin raios C brillar na escuridade cerca da Porta de Tannhäuser...Todos eses momentos perderanse... no tempo, como bágoas... na choiva... É hora... de morrer" (ver vídeo). E despois de ver o vídeo, que esperades? Todo mundo correndo a ver "Blade Runner", que xa a recomendei fai tempo, pero neste caso nunca está de máis repetir, e repetir, e repetir... (Ademais a acción sucede en novembro de 2019, co cal non estaría de máis tratar de ver como pode ser o mundo dentro de dez anos).
• No mundo paralelo (a veces) tamén coñeces a xente que recomenda cousas interesantes, como este grupo musical alemán chamado Corvus Corax, que fai unha especie de recuperación da música medieval. Para mostra, o contundente tema "Suam elle ires" do álbum Seikilos.

101. Santo, el Enmascarado de Plata

Se alguén pensaba que o post vampírico-paquistaní era insuperable, a súa falta de fe vai ser castigada agora mesmo. Alá imos!

Baixo o nome do título deste post combateu o crime, nas pantallas, o actor e loitador de loita libre mexicana *** (non se debe descubrir a identidade dos heroes, así que non poño o nome). Representante de primeira liña do cine máis psicotrónico e alucinado de México entre os anos 60 e 70. O debut cinematográfico do noso protagonista ten lugar en 1959 con un par de coproducións mexicano-cubanas, rematadas de rodar xusto o día antes da entrada de Fidel Castro na Habana durante a Revolución, enfrontándose ó Cerebro do mal e ós Homes infernais, respectivamente. As películas son grandes exemplos de improvisación, pouco rigor nos guións, con lapsos de continuidade e curiosas, cando non trapalleiras, formas de resolver situacións que van xurdindo no guión.

Santo encarna a un loitador, que ó mesmo tempo exerce de científico oculto de gran saber, que combate o mal, ben só, ou ben con axuda de outros loitadores como Blue Demon. Na súa filmografía chega a enfrontarse a todo tipo de maleantes, e incluso seres sobrenaturais como Drácula, Frankenstein, o Home-lobo, cazadores de cabezas (sic), marcianos, as momias de Guanajuato, zombis, e así continúa ata completar un longo catálogo de seres que fan necesaria en algún momento a intervención do noso heroe, capaz de usar tanto a súa forza, non hai peli na que non aparezan uns minutos de loita libre sobre o ring (igual que os momentos de canturreo nas películas de Manolo Escobar), como o seu inxenio e intelixencia, por exemplo en "Santo en el tesoro de Drácula". Nesta película, Santo destroza varios principios da Física sen o menor pudor ó inventar unha máquina do tempo, coa cal pode facer que a moza guapa de turno viaxe ó pasado (nova puñalada á relatividade, unha viaxe no tempo sería posible só en dirección ó futuro) despois da negativa dos homes alí presentes, panda de galiñas. Durante a viaxe ó pasado, a moza volve á súa vida pasada mediante a desmaterialización de átomos (sic) atopándose vítima dunha misteriosa enfermidade e cun misterioso pretendente, o conde Alucard, que resulta ser nada menos que Drácula, descuberto polo profesor Van Roth (unha especie de Van Helsing) mediante un inxenioso razoamento. No vídeo podemos apreciar ademais que Santo é capaz de ver o pasado no televisor, sen cámaras e sen planos fixos, e ir seguindo a historia sen maior problema. Polo medio desta trama aparece un misterioso encarapuchado que non se sabe como o coñece, pero intenta facerse co tesouro de Drácula descifrando un mapa en caracteres serbios (só uns 12 millóns de persoas poderían descubrir o segredo), resucitando para tal fin ó mesmo Drácula, o cal loitará con Santo, que o vencerá mediante unha elaborada argucia. En "Santo contra las mujeres vampiro" (aí vai unha mostra), ten que facer fronte a un grupo de vampiresas mexicanas (por certo, moi curiosa a estética mexicana das vampiresas) que tratan de secuestrar á filla dun científico amigo do noso heroe para convertela na súa raíña para a eternidade.

Como curiosidade, unha frase do prometido da protagonista e que marca o territorio sociolóxico da época: "Dentro de poco serás mi esposa y seré yo quien de las órdenes". Todo esto, para reconfortar e dar sensación de protección á protagonista. Impresionante!

Todo esto e moito máis é o que podemos atopar nas películas de Santo, el Enmascarado de Plata, heroe peculiar a máis non poder, que chegou ademais de aparecer en series de televisión, a ser personaxe de cómic de gran éxito.

Recomendacións:

• Agradezamos a Cutrefilms o seu entusiasmo en colgar estas marabillas na rede e concedámoslle unha oportunidade ó noso heroe para facernos pasar unha terrorífica, en tódolos sentidos da palabra, hora e media de cine coas películas do Enmascarado de Plata.
• Algo de música méxicana, "La ingrata", do álbum "Re" de Café Tacvba, tema con letra chea de amor apaixoado e tormentoso con final politicamente incorrecto a máis non poder.

97. A noite das fogueiras

Baixo este nome (para ser exactos, The Bonfire Night), celebraron a noite do 5 de novembro os ingleses o aniversario da chamada Conspiración da pólvora, plan levado a cabo en 1605 co obxecto de asasinar ó rei Xacobe I por parte dun grupo de católicos ingleses descontentos coa política do rei, que esperaban que suavizara a política de persecución dos católicos levada a cabo pola súa antecesora Isabel I. Nada máis lonxe da realidade, o novo rei, a pesar de ter unha nai católica, continuou co acoso protestante contra os papistas.

Esto levou a un grupo de extremistas católicos a plantexar a necesidade dunha acción contundente contra o rei, o que hoxe chamariamos un acto terrorista. Este grupo, encabezado por Robert Catesby e Guy Fawkes (tamén coñecido como Guido, ver o retrato da esquerda) tratou de levar adiante un plan tan intrépido como espectacular: a voadura do Parlamento Británico durante a Apertura de Estado (o equivalente á inauguración do curso parlamentario), co obxectivo de matar ó rei, á familia real e a boa parte da aristocracia protestante. Isto, ademais, sería unha especie de sinal para un levantamento dos católicos de todo o país. Para tal fin, lograron introducir nos sotos do Parlamento 36 barrís de pólvora, o que da o nome á conspiración. O encargado de levar a cabo a explosión sería o propio Fawkes, pero tal explosión nunca chegou a suceder (incluso que di que a pólvora era de pésima calidade), e aquí é onde a lenda se confunde coa realidade.

Hai quen di que os conspiradores foron descubertos por axentes reais, aínda que a versión máis estendida (certa?) conta que uns dos membros do grupo, consciente de que o atentado acabaría con xente inocente e incluso con algúns defensores dos dereitos dos católicos, enviou unha carta anónima a un dos membros do goberno na que advertía do plan. Esto fixo chegar ós homes do rei ó soto onde Fawkes estaba coa pólvora antes de poder poñer o seu plan en marcha. Algunha versión incluso afirma que o desenlace da historia formaba parte dunha astuta xogada do rei, que coñecedor do plan, deixou que seguira adiante de forma controlada para, chegado o momento, poder botalo abaixo de tal forma que lle permitira gañar enteiros ante a opinión pública.

O que si é certo e comprobado é que Fawkes foi detido, torturado (negándose a revelar os nomes dos seus cómplices, cousa que só fixo cando se lle dixo que se levantaran en armas, e aínda así só proporcionou nomes de mortos ou de vivos que as autoridades xa coñecían), e finalmente, condenado a morte.

A sentenza foi case levada a cabo, dado que o proceso de aforcar-destripar aínda vivo-descuartizar (mellor asegurarse, non vaia ser) foi frustrado polo propio condenado, que saltou desde o alto da escada pola que subía ó patíbulo, coa sorte, visto o que lle esperaba, de partir o pescozo na caída e morrer no acto.

Outra cousa certa, que é a orixe da celebración, é que o mesmo día da detención dos conspiradores, os cidadáns de Londres foron animados a saír ás rúas a celebrar con fogueiras o fracaso da conspiración contra o soberano. Este último detalle, xunto coas dúbidas acerca da autenticidade da carta incriminatoria, fai aumentar as sospeitas de que o plan era coñecido polo rei, e de que o usou no seu propio beneficio, incluso para xustificar a insistencia na persecución contra os católicos. (A manipulación das masas non é algo tan recente como podemos pensar hoxe en día, inmersos como vivimos na era do audiovisual).

Para rematar, unha especulación máis, aínda hoxe se di que no medio dos que saen a celebrar o fracaso do plan de Fawkes, disfrazándose e queimando efixies súas, hai moita xente que aproveita para mesturarse coas masas, pero celebrando todo o contrario, a exaltación de Guy Fawkes como un heroe que se rebelou contra a inxustiza dos poderosos contra os indefensos.

Recomendacións:

• Baseada na historia de Fawkes, e usándoo como personaxe, podemos ler a novela gráfica de Alan Moore V de Vendetta, utopía de ton sombrío situada nunha Inglaterra totalitaria dun futuro non moi lonxano. (Tamén hai peli, pero como insisto ás veces, lembrade, ler non é malo).
• Falando de aniversarios, como esquecer algo que forma parte das cousas que me fixeron chegar a ser o que son, Barrio Sésamo, que alcanzou esta semana os 40 anos de andadura polas televisións do mundo. FELICIDADES! E a modo de homenaxe, quedan aquí un par de vídeos, o primeiro, un exemplo de interacción entre os meus dous personaxes favoritos, Epi e o Monstro das galletas. O segundo, unha das miñas cancións favoritas, Mahna Mahna. Por moi incrible que pareza, non é un tema orixinal, senón unha versión do tema do mesmo título composto polo italiano Piero Umiliani (escoitar) e que, escándalo!, apareceu por primeira vez nunha escena dunha peli pseudodocumental de 1968 sobre o sexo en Suecia.

89. Diamantes inmensos

"A 50 años luz de distancia de la Tierra, en la constelación de Centauro se halla el diamante más grande jamás visto. Se trata de la estrella BPM 37093, una enana blanca cristalizada, el último estadio al que están condenadas las estrellas de dimensiones parecidas al Sol después de consumir en reacciones nucleares todo su helio e hidrógeno. Dentro de 5.000 millones de años nuestro sol se convertirá en una enana blanca que tras 2.000 millones de años más morirá en forma de otro gigantesco diamante en el corazón de nuestra galaxia. Nadie podrá ver su brillo latir. También todos estaremos muertos."

(Nocilla Dream, cap. 109. Agustín Fernández Mallo)

83. Millóns de estrelas

Cando mercamos unha vivenda, non se sabe o porque, a todos nos gusta ensinala. E máis, por que sentimos a obriga de ensinarlla a toda persoa que chega á nosa casa por primeira vez? (Gran pregunta esta, perfectamente integrada na necesidade de coñecemento inútil deste blog).

Pero o que hoxe traio aquí é a alguén, Axel Mellinger, que fixo todo o contrario, que é ensinarnos a nosa propia casa, ou alomenos o lugar onde todos vivimos: a Vía Láctea. Todo esto mediante a superposición mediante tratamentos informáticos de 3000 fotografías, tomadas nos ceos de todo o planeta para o cal tivo que percorrer uns 42000 quilómetros durante nada máis e nada menos que 22 meses, visitando Sudáfrica e Estados Unidos. A imaxe é o que se chama unha proxección Aitoff, utilizada para as representacións do noso planeta en forma ovalada.

Para máis información sobre a imaxe, podemos visitar a páxina web do propio Mellinger, onde ademais temos a posibilidade de disfrutar dunha galería de impresionantes imaxes do noso universo.

Recomendacións:

• Unha das cousas que hai na nosa galaxia, en concreto no seu centro, é un inmenso burato negro supermasivo, o chamado Saxitario A*. Co cal, aparte de engadir algo máis de cultura xeral ó artigo, tamén aproveito para recomendar o tema "Black Hole Sun" de Soundgarden.
• Para pechar, lembrar que hoxe temos unha estrela menos, xa que nos deixou José Luis López Vázquez, que para algúns non será nada máis que un actor dos habituais dese enxendro terrorífico-antropolóxico que é Cine de barrio, pero que fixo outras moitas películas, ademais de teatro. A modo de homenaxe, citarei "La cabina", inquedante ó tempo que sorprendente mediametraxe de 1972, que podemos ver aquí. 

79. Zinda laash

Postos a ir de sobrados, hoxe empezamos co título orixinal en urdu, a lingua oficial de Paquistán, que se note que un estudia idiomas, outros menos remotos, pero idiomas de todas formas.

O título en cuestión sería "O cadáver vivinte", que corresponde a unha película paquistaní de 1967, que goza de certo predicamento como cine de culto, algo que só se entende abrindo a nosa mente a un punto de vista deliciosamente friki. A película ten as curiosas marcas de, primeiro, ser o segundo filme de terror da historia do cine paquistaní (o primeiro, quen sabe?), e segundo e non menos importante, o de ser a primeira película paquistaní clasificada X. A tal punto chega a lenda que se di que unha muller morreu dun infarto nun cine durante a proxección da película, feito nunca comprobado. De todas formas, quen quere a verdade tendo unha bonita historia que a substitúa?

Tal éxito do cine de Lollywood (ollo non confundir con Bollywood, aínda que o nome provén de adaptar o bollywoodiense subtituíndo o "B" de Bombay, India, polo "L" de Lahore, Paquistán) baséase nunha adaptación bastante libre do Drácula de Bram Stoker, aderezado con uns bailes ó máis puro estilo do cine da zona, prohibidas na estrea polos censores por considerar ás mulleres sexualmente provocativas (xulgade vos mesmos despois de ver o vídeo). Os mesmos censores estiveron a punto de prohibir a propia película por considerala demasiado vulgar, cousa aínda máis inexplicable despois de ver tal marabilla do cine (si, confeso que a vin toda, toda).

E despois da confesión, non me queda máis remedio que destripar a peli, así que o que siga lendo, que non diga que non está avisado: A película empeza cun rótulo que di que está "adoptando" (alguén máis debería ter mellorado o seu inglés) a novela de Bram Stoker, para acto seguido deixarnos ver a un tal profesor Tabani no seu laboratorio buscar unha pócima coa que vencer á morte. Logra o seu fin e despois de probala, morre! Tranquilos, só é unha morte aparente, acaba de converterse nun vampiro morenazo con colmillos de anuncio de dentífrico. A partir de aquí vemos os créditos e aparece un coche percorrendo unha estrada soando de fondo unha versión ó estilo local de "La cucaracha" (incrible, verdade?, eu aínda me estou recuperando), coche no que chega a unha especie de castelo un tal Dr. Aqil (unha especie de Harker da novela), que pasa a ser a primeira vítima do vampiro.

O irmán do Dr. Aqil vai na súa busca e atópase coa terrible verdade, matando a unha vampiresa e deixando escapar por pouco ó vampiro, aínda que mata (para que a súa alma atope a paz) ó Dr. Aqil, agora xa vampiro. Volve á casa e conta a historia, que, por suposto, ninguén cre. Segundo vai pasando a peli, o profesor Tabani (lembremos, o vampiro), mata tamén a viúva do Dr. Aqil, e finalmente intenta vampirizar tamén á muller do seu cuñado. Neste punto xa levamos escoitado tamén unha peculiar versión de "Allá en el rancho grande" (asombroso!) e aínda nos caerá, para aderezar a pelexa final, a obertura de "O barbeiro de Sevilla" de Rossini (non se me pasou pola cabeza, pero a banda sonora debe valer o seu peso en ouro).

Antes de chegar á pelexa final, vemos que o vampiro (que en todo momento leva postas unhas luvas, debe ser o frío paquistaní) se soubo adaptar ós tempos e secuestra á muller do cuñado de Aqil, utilizando un coche!, nada de andar voando como un vulgar morcego, faltaría máis. Neste punto estamos nunha persecución de coches na que o día e a noite andan como lles peta e que acaba conducido ós protagonistas ó castelo do vampiro, onde, agora si, na pelexa final, o vampiro morre pola luz do sol, o protagonista sae ó exterior, atópase coa case-vítima e o seu home, todo en plano logo e sen máis remata a peli.

(E aquí remata tamén a crónica desta pequena xoia friki)

Recomendacións:

• Cada un que pense o que queira, pero a peli non está mal. Vós mesmos.
• De lectura obrigada, o Drácula de Bram Stoker, e o que sinta moi vago para ler (hai que ser!), sempre lle quedará o cine con dous intérpretes inesquecibles, Bela Lugosi en 1931 e Christopher Lee desde 1958. De todas formas, insisto, o toque exótico e diferente de Zinda Laash é impagable (e podedes practicar urdu).
  

73. As mulleres espaciais (ou case)

Despois do inxenioso(?) uso tecnolóxico do post anterior, traio aquí algo que me atopei esta fin de semana en Público (ver artigo completo, moi interesante), unha intrahistoria nos primeiros pasos do programa espacial norteamericano, a do efímero programa WISE, proposto a mediados de 1959 polo xeneral Donald Flickinger e o médico Randolph Lovelace II.

Tras estudar o tema desde o punto da vista da enxeñería, chegaron á conclusión de que sería mellor, por razóns prácticas, mandar ó espacio unha astronauta e non un astronauto. As razóns eran simples: dábase por suposto que as mulleres resistirían mellor períodos de illamento prolongados, tiñan mellor saúde cardiovascular e o seu aparello reprodutor sería menos sensible á radiación cósmica. En resumo, eran máis aptas para a viaxe espacial.

Tan simples (ou perigosas) deberon parecer estas razóns que o programa foi desprezado e oficialmente cancelado polas Forzas Aéreas en novembro de 1959.

Na foto podemos ver á primeira e mellor capacitada de tódalas aspirantes do programa, Geraldyn "Jerrie" Cobb, ataviada con unha roupa moi pouco aeroespacial.

Esta muller, piloto das forzas aéreas desde os 21 anos, tiña unha lista de records impresionante para calquera piloto, fose home ou muller. Trala cancelación do proxecto, o doutor Lovelace insistíu, e, en febreiro de 1960, Jerrie Cobb someteuse a unha batería de probas físicas e psicolóxicas idénticas ás que pasaban os aspirantes masculinos, os resultados foron abrumadores, a piloto Cobb superaba en resultado a nada menos que a un contundente 98% dos aspirantes.

Ante a falla de apoio oficial, Lovelace buscou iniciativas privadas, e Cobb buscou a outras pilotos dispostas a unirse ó novo programa Mulleres no Espazo, realizando as probas en 1961 con 19 mulleres, das que 13 superaron os tests. A pesar deste éxito, o proxecto veuse abaixo pola falta de financiación, algo que tivo que ver co protagonismo de Cobb, que irritaba a outra das aspirantes, Jackie Cochram, de gran axuda no tema económico por estar casada con un dos homes máis ricos do país. A idea da primeira astronauta norteamericana esvaeceu e houbo que esperar ata 1983 para poder ver a Sally Ride, a pesar de que moitas das trece mulleres citadas superaban en capacidades ós seus compañeiros varóns. Parece ser que as capacidades de tolerancia en canto á igualdade de sexos na sociedade da época non chegaban a tanto.

Recomendacións:

• Para ser exactos, non tería sido a primeira muller astronauta, aínda que fose de ficción, xa Fritz Lang colocou en 1929 a unha muller na Lúa na película do mesmo título. Interesante, aínda que, aviso, moi longa.
• Nunha banda de rock tamén pode haber mulleres, e ó contrario que nas Forzas Aéreas, ser as que leven a voz cantante, nunca mellor dito, como en The Breeders, que tiveron o seu gran éxito en 1993 co tema "Cannonball".